EDUCATIE

Educatie: Melanocortine-4-receptor (MC4R)-pathway overzicht

De hypothalamus is een essentieel onderdeel van de hersenen dat het hongergevoel helpt reguleren; als onderdeel hiervan daalt het hormoon leptine, geproduceerd door adipeus (vet)weefsel, als een reactie op vasten. Deze daling in leptine leidt ertoe dat de hersenen acties triggeren om de energiebalans te herstellen. De MC4R-pathway is belangrijk in dit proces. Het is een essentiële regulator van het hongergevoel en de energiebalans die helpen het lichaamsgewicht stabiel te houden.1

Zeldzame MC4R-pathway-ziekten die leiden tot onverzadigbare pathologische honger (hyperfagie) en early-onset obesitas, verschillen duidelijk van algemene obesitas.1

Zeldzame MC4R-pathway-ziekten treden over het algemeen op als gevolg van:
Zeldzame mutaties in slechts één gen die ervoor zorgen dat de MC4R-pathway niet goed werkt
Zeldzame mutaties in verschillende genfamilies die leiden tot ziekten zoals Alström syndroom en Bardet-Biedl syndroom
Een beschadiging aan de hypothalamus kan resulteren in een verstoring van de MC4R-pathway en leiden tot hypothalame obesitas

Eén van de  cardinale symptomen van zeldzame MC4R-pathway-ziekten is hyperfagie. Dit kenmerkt zich door een overweldigende en onverzadigbare honger, het minder lang verzadigd voelen en mogelijk ook extreem en dwangmatig zoeken naar eten, bijvoorbeeld door 's nachts hiervoor op te staan. Hyperfagie leidt tot overmatige energie-inname wat bijdraagt aan obesitas.5,6

Obesitas ontstaat door verstoring van de balans tussen energie-inname (voedselconsumptie) en energieverbruik (snelheid van de spijsvertering, thermogenese en lichaamsbeweging). Hoewel veel omgevingsfactoren van invloed kunnen zijn op deze balans, wordt ons lichaamsgewicht ook in grote mate bepaald door onze genen. Onderzoek heeft aangetoond dat sommige natuurlijk voorkomende genetische varianten verband houden met obesitas.1,6,7

Functionele pathway signalering

De MC4R-pathway speelt een essentiële rol bij het reguleren van honger, waarbij neurale activering in het hypothalamusgebied in de hersenen betrokken is als reactie op het vrijkomen van leptine uit adipeus weefsel. Goede regulering van honger vereist voldoende niveau van melanocyt-stimulerend hormoon (MSH)-neuropeptiden die MC4R activeren, wat het hongergevoel verlaagt en gelijktijdig het energieverbruik verhoogt.1,2,6

Ontregelde pathway signalering

Bij patiënten met een zeldzame MC4R-pathway-ziekte, is de signalering via de MC4R-pathway ontregeld door genetische varianten stroomopwaarts van de MC4-receptor. Dit veroorzaakt hyperfagie en ernstige early-onset obesitas8

Interessante video's

2 mins
Learn more about the mechanism behind rare MC4R pathway diseases
Bekijk de video
3 mins
Learn more about the cardinal symptoms of rare MC4R pathway diseases
Bekijk de video

Referenties:

  1. 1. Kim JH, Choi JH. Ann Pediatr Endocrinol Metab. 2013;18:161‒7.
  2. 2. Heymsfield SB, et al. Obesity (Silver Spring). 2014;22:S1‒S17.
  3. 3. Littleton SH, et al. Mol Diagn Ther. 2020;24:653‒663.
  4. 4. Yazdi FT, et al. PeerJ. 2015;3:e856.
  5. 5. Eneli I, et al. Appl Clin Genet. 2019;12:87‒93.